Từ ngày 01/7/2025, việc cấp giấy phép môi trường tại Việt Nam sẽ có sự thay đổi quan trọng theo quy định mới của Nghị định 131/2025/NĐ-CP. Nghị định này không chỉ là cơ sở pháp lý quan trọng trong việc phân định thẩm quyền giữa các cấp chính quyền mà còn góp phần đơn giản hóa thủ tục, tăng tính minh bạch và hiệu quả trong công tác quản lý môi trường. Vậy cơ quan nào sẽ có thẩm quyền cấp giấy phép môi trường kể từ thời điểm này?
Nghị định 131/2025/NĐ-CP được Chính phủ ban hành ngày 12/6/2025 và chính thức có hiệu lực từ ngày 01/7/2025. Nghị định này được xây dựng trên cơ sở pháp lý vững chắc, bao gồm Luật Tổ chức Chính phủ 2025, Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025, cùng với Luật Bảo vệ môi trường 2020 và các nghị định hướng dẫn thi hành như Nghị định 08/2022/NĐ-CP và Nghị định 05/2025/NĐ-CP. Đây là nền tảng quan trọng để điều chỉnh, phân định rõ ràng thẩm quyền quản lý nhà nước giữa các cấp chính quyền, trong đó có lĩnh vực môi trường.
Nghị định 131/2025/NĐ-CP đã phân định rõ ràng thẩm quyền giữa UBND cấp tỉnh và UBND cấp xã. Việc phân cấp này giúp xác định trách nhiệm cụ thể của từng cấp chính quyền, tránh chồng chéo, đồng thời nâng cao tính minh bạch trong công tác quản lý. UBND cấp tỉnh tập trung vào các dự án, cơ sở có quy mô lớn, nguy cơ gây ô nhiễm cao; trong khi UBND cấp xã chủ yếu xử lý, tiếp nhận đăng ký môi trường cho những cơ sở nhỏ, phát sinh chất thải ở mức thấp.
Nguyên tắc phân định được xây dựng dựa trên các nền tảng pháp lý quan trọng, bảo đảm phù hợp với Hiến pháp và luật hiện hành. Theo đó, mọi nhiệm vụ và quyền hạn giao cho từng cấp chính quyền phải gắn liền với năng lực quản lý thực tế của cấp đó, tránh tình trạng quá tải hoặc buông lỏng trách nhiệm. Bên cạnh đó, thẩm quyền được phân định rõ ràng, không trùng lặp giữa các cấp và các chủ thể như HĐND, UBND hay Chủ tịch UBND, tạo sự thống nhất và đồng bộ trong quá trình triển khai.
Mục tiêu lớn nhất của việc phân định thẩm quyền là đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm bớt gánh nặng cho cấp trên và tăng tính chủ động cho địa phương. Khi quyền hạn được giao phù hợp, cấp xã có thể xử lý nhanh chóng các vấn đề phát sinh tại cơ sở, trong khi cấp tỉnh tập trung giải quyết các vấn đề phức tạp hơn. Cách làm này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian, chi phí cho doanh nghiệp và người dân, mà còn đưa chính quyền địa phương gần dân hơn trong công tác giám sát và bảo vệ môi trường.
Nghị định 131/2025/NĐ-CP được Chính phủ ban hành để điều chỉnh, phân định rõ ràng thẩm quyền quản lý
Theo quy định tại Nghị định 131/2025/NĐ-CP kết hợp với Luật Bảo vệ môi trường 2020:
Có thẩm quyền cấp, điều chỉnh, cấp đổi, cấp lại và thu hồi giấy phép môi trường đối với các dự án, cơ sở có nguy cơ gây ô nhiễm đáng kể. Các trường hợp điển hình:
Không cấp giấy phép môi trường, chỉ có trách nhiệm tiếp nhận đăng ký môi trường đối với các cơ sở, dự án nhỏ, phát sinh chất thải dưới ngưỡng quy định. Tạo điều kiện cho các hộ kinh doanh, cơ sở sản xuất quy mô nhỏ thực hiện thủ tục thuận tiện ngay tại địa phương.
Trong một số trường hợp đặc thù, như dự án có yếu tố quốc phòng, an ninh, hoặc dự án liên quan đến nhập khẩu phế liệu, xử lý chất thải nguy hại quy mô lớn, Bộ Tài nguyên và Môi trường và các bộ ngành liên quan (Bộ Quốc phòng, Bộ Công an) vẫn giữ thẩm quyền cấp phép.
Hướng Dẫn Cấp Giấy Phép Môi Trường Cho Doanh Nghiệp Đầy Đủ Nhất 2025
Các cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép môi trường hiện nay
Có thể thấy, Nghị định 131/2025/NĐ-CP đã tạo ra bước tiến quan trọng trong việc phân cấp thẩm quyền cấp giấy phép môi trường, giúp giảm tải cho cơ quan trung ương và phát huy vai trò quản lý của chính quyền địa phương. Theo đó, UBND cấp tỉnh là cơ quan chủ yếu thực hiện việc cấp phép, trong khi UBND cấp xã đảm nhận tiếp nhận đăng ký môi trường cho các cơ sở nhỏ, còn Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng các bộ ngành đặc thù vẫn giữ thẩm quyền đối với một số trường hợp riêng biệt. Quy định mới này không chỉ đảm bảo sự minh bạch và thống nhất trong quản lý nhà nước mà còn góp phần nâng cao hiệu quả bảo vệ môi trường trong giai đoạn tới.
Công ty Giải pháp Môi trường Đại Nam luôn đồng hành cùng doanh nghiệp trong quá trình xin cấp Giấy phép môi trường theo đúng quy định mới tại Nghị định 131/2025/NĐ-CP. Chúng tôi không chỉ tư vấn chuyên sâu về hồ sơ, quy trình, mà còn hỗ trợ trọn gói từ khảo sát thực tế, lập hồ sơ môi trường đến làm việc với cơ quan chức năng.
