Chăn nuôi heo là một trong những hoạt động kinh doanh có sức ảnh hưởng đến kinh tế. Trong đó, việc xử lý nước thải chăn nuôi heo sẽ là một trong những mối nguy hại cần được Nhà nước kiểm soát chặt chẽ nhằm bảo vệ môi trường sống. Vậy, đâu mới là cách xử lý chính xác và đạt hiệu quả tốt nhất? Cùng Môi trường Đại Nam tìm hiểu ngay sau đây.
1. Sơ lược về nước thải chăn nuôi heo
Nước thải chăn nuôi được định nghĩa là nguồn nước thải phát sinh từ các hoạt động chăn nuôi gia súc, gia cầm, động vật, điển hình là nước thải từ hình thức chăn nuôi trang trại bò, trang trại heo,...
Thông thường, khi nước thải sinh hoạt gộp chung vào nguồn nước thải chăn nuôi thì đây được tính là nguồn nước thải chăn nuôi.
Theo quy chuẩn kỹ thuật mới nhất của quốc gia về nước thải chăn nuôi thì trước khi được phép thải ra môi trường tự nhiên, những thông số tồn tại bên trong nguồn nước thải chăn nuôi phải không vượt quá giá trị cho phép.
2. Vì sao cần phải xử lý nước thải chăn nuôi heo?
Nước thải chăn nuôi heo thường chứa các chất thải hữu cơ như phân heo, thức ăn thừa, hóa chất và thuốc thú y, cùng với các vi sinh vật gây hại như vi khuẩn, virus và ký sinh trùng. Nếu không được xử lý đúng cách, nước thải này có thể gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, ảnh hưởng đến nguồn nước ngầm và bề mặt, gây hại cho hệ sinh thái và sức khỏe cộng đồng. Hơn nữa, nước thải không qua xử lý có thể làm giảm chất lượng đất và làm tăng nguy cơ bệnh dịch trong chăn nuôi. Do đó, việc xử lý nước thải chăn nuôi heo là một yêu cầu bắt buộc đối với các trang trại chăn nuôi, nhằm bảo vệ sức khỏe con người, môi trường và phát triển ngành chăn nuôi bền vững.
Xử lý nước thải chăn nuôi heo cần phải thực hiện để giảm ô nhiễm
3. Thành phần của nước thải chăn nuôi heo
So với các loại nước thải khác thì nước thải chăn nuôi heo không chứa nhiều thành phần hóa học độc hại như axit, kiềm, kim loại nặng,... nhưng loại nước thải này chứa nhiều loại vi khuẩn, ấu trùng, giun sán.
Những thành phần tồn tại trong nguồn nước thải chăn nuôi heo được cảnh báo về nguy cơ cao ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của con người, đặc biệt là khi sống trong môi trường ô nhiễm này một thời gian dài.
Một số căn bệnh dễ dàng nhận ra bởi tác động của nước thải chăn nuôi hay chăn nuôi heo điển hình là về đường hô hấp như ung thư phổi, bệnh về da như ung thư da,...do những nhân tố ô nhiễm tồn tại trong nguồn nước.
-
Các chất hữu cơ: hợp chất hữu cơ chiếm 70–80% bao gồm cellulose, protein, acid amin, chất béo, hydrat carbon và các dẫn xuất của chúng, thức ăn thừa. Các chất vô cơ chiếm 20–30% gồm cát, đất, muối, ure, ammonium, muối clorua, SO4
-
N và P: khả năng hấp thụ N và P của các loài gia súc, gia cầm rất kém, nên khi ăn thức ăn có chứa N và P thì chúng sẽ bài tiết ra ngoài theo phân và nước tiểu. Trong nước thải chăn nuôi heo thường chứa hàm lượng N và P rất cao. Hàm lượng N-tổng = 200–850 mg/l trong đó N-NH4 chiếm khoảng 80–90%; P-tổng = 60–100 mg/l.
-
Sinh vật gây bệnh: Nước thải chăn nuôi chứa nhiều loại vi trùng, vi khuẩn và trứng ấu trùng giun sán gây ra những mầm bệnh.
4. Quy trình xử lý nước thải chăn nuôi heo bằng công nghệ Biogas
Có nhiều giải pháp xử lý nước thải chăn nuôi heo được áp dụng tùy thuộc vào quy mô của trang trại, hay điều kiện kinh tế như ủ phân, công nghệ biogas, hồ sinh học,... Trong đó, công nghệ biogas được đánh giá cao về một vài ưu điểm:
Quy trình xử lý nước thải chăn nuôi heo bằng công nghệ Biogas
-
Loại bỏ được tối đa mùi hôi của nguồn nước thải
-
Tận dụng biogas làm nhiên liệu đốt, giúp tiết kiệm phần lớn chi phí
-
Giảm tỉ lệ ô nhiễm của nước thải
Dưới đây là quy trình xử lý nước thải chăn nuôi heo bằng công nghệ Biogas:
Sau khi nước thải vào đầy hầm biogas sẽ chảy tràn theo đường ống qua bể điều hòa, sau đó khuấy trộn để làm đều nồng độ và lưu lượng của nước thải.
Sau đó, nước thải được chuyển đến trực tiếp xuống đáy bể UASB và được phân phối đồng đều ở đó, sau đó chảy ngược lên xuyên qua lớp bùn sinh học hạt nhỏ (bông bùn) các chất bẩn hữu cơ được tiêu thụ ở đó. Các bọt khí metan và cacbonic nổi lên trên được thu bằng cách chụp khí để dẫn ra khỏi bể.
Nước thải tiếp tục chảy tràn qua bể yếm khí (anoxic). Dưới sự tác động của các loại vi khuẩn kỵ khí bắt buộc và kỵ khí không bắt buộc, các hợp chất phức tạp được phân hủy và biến đổi thành những chất đơn giản dễ dàng xử lý bởi chúng tiến hành các phản ứng sinh học khác nhau.
Nước thải tiếp tục qua bể aerotank hiếu khí bể chứa hỗn hợp nước thải và bùn hoạt tính, khí được cấp liên tục vào bể để trộn đều và giữ cho bùn ở trạng thái lơ lửng trong nước thải và cấp đủ oxy cho vi sinh vật oxy hóa các chất hữu cơ có trong nước thải.
Các chất lơ lửng đóng vai trò là các hạt nhân để cho các vi khuẩn cư trú, sinh sản và phát triển dần lên thành các bông cặn gọi là bùn hoạt tính. Chất nền (BOD) và chất dinh dưỡng (N,P) là nguồn thức ăn chính để chuyển hóa chúng thành các chất trơ không hòa tan và thành các tế bào mới của vi khuẩn và các vi sinh vật sống.
Số lượng bùn hoạt tính sinh ra trong thời gian lưu lại trong bể Aerotank của lượng nước thải ban đầu đi vào trong bể không đủ làm giảm nhanh các chất hữu cơ do phải sử dụng lại một phần bùn hoạt tính đã lắng xuống đáy ở bể lắng sinh học, bằng cách tuần hoàn bùn về bể aerotank để đảm bảo nồng độ vi sinh vật trong bể.
Phần bùn hoạt tính dư được đưa về bể chứa bùn, sau đó ra sân phơi bùn. Bùn được thu gom để sản xuất phân bón.
Để có thể hoạt động tốt, bể aerotank hoạt động phải được cung cấp hệ thống khí đầy đủ và liên tục. Nước thải cuối bể aerotank sẽ tiếp tục chảy tràn qua bể lắng, phần nước sạch trong bể lắng được qua bể khử trùng.
Tại bể khử trùng được châm NaOCl diệt những vi khuẩn còn sót lại. Nước sau bể khử trùng được chảy ra hồ sinh học, giúp ổn định dòng nước và làm giảm các vi sinh vật gây bệnh.
5. Các phương pháp xử lý nước thải chăn nuôi heo
Hiện nay, có nhiều phương pháp xử lý nước thải chăn nuôi heo giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đối với môi trường, cùng tìm hiểu ngay dưới đây nhé!
5.1. Phương pháp xử lý nước thải chăn nuôi heo bằng biogas
Biogas là một giải pháp hiệu quả để xử lý nước thải chăn nuôi heo. Phương pháp này dựa vào quá trình lên men kỵ khí để chuyển hóa các chất hữu cơ trong nước thải thành khí biogas (gồm chủ yếu là metan) đồng thời tạo ra bùn thải có thể dùng làm phân bón. Việc sử dụng biogas không chỉ giúp xử lý nước thải mà còn tạo ra nguồn năng lượng tái tạo, phục vụ cho nhu cầu sử dụng năng lượng của trang trại, góp phần giảm chi phí vận hành.
5.2. Phương pháp xử lý nước thải chăn nuôi heo bằng thực vật
Xử lý nước thải chăn nuôi heo bằng thực vật là một phương pháp tự nhiên, hiệu quả và ít tốn kém. Các loại thực vật như cỏ, cây thủy sinh có khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng và các hợp chất hữu cơ có trong nước thải, đồng thời giúp cải thiện chất lượng nước. Phương pháp này không chỉ xử lý nước thải mà còn tạo ra một hệ sinh thái xanh, giúp bảo vệ môi trường xung quanh trang trại.
5.3. Phương pháp xử lý nước thải chăn nuôi bằng bùn hoạt tính hiếu khí – thiếu khí kết hợp
Phương pháp bùn hoạt tính là một trong những công nghệ xử lý nước thải chăn nuôi heo phổ biến nhất hiện nay. Trong phương pháp này, bùn hoạt tính sẽ được đưa vào hệ thống bể hiếu khí và thiếu khí, giúp phân hủy các chất hữu cơ trong nước thải. Bùn hoạt tính có khả năng hấp thụ và phân hủy các chất gây ô nhiễm, từ đó làm sạch nước thải. Sự kết hợp giữa quá trình hiếu khí và thiếu khí mang lại hiệu quả xử lý cao giúp giảm thiểu lượng chất thải độc hại, đồng thời nâng cao chất lượng nước sau xử lý.
5.4. Phương pháp xử lý nước thải chăn nuôi bằng phương pháp mương oxy hoá
Mương oxy hoá là một phương pháp xử lý nước thải chăn nuôi heo bằng cách tạo ra môi trường có đủ oxy trong nước. Các chất hữu cơ trong nước thải sẽ được vi sinh vật sử dụng làm nguồn dinh dưỡng, từ đó phân hủy và loại bỏ các chất gây ô nhiễm. Phương pháp này có ưu điểm là dễ vận hành và chi phí đầu tư thấp, tuy nhiên, hiệu quả xử lý còn phụ thuộc vào điều kiện môi trường và mức độ ô nhiễm của nước thải.
5.5. Phương pháp xử lý nước thải chăn nuôi heo bằng đệm lót sinh học
Đệm lót sinh học là một công nghệ xử lý nước thải chăn nuôi heo sử dụng vật liệu hữu cơ như mùn cưa, trấu, hay các chất liệu tự nhiên khác để tạo ra một môi trường sống cho vi sinh vật có ích. Những vi sinh vật này sẽ phân hủy các chất hữu cơ trong nước thải, từ đó giúp làm sạch nước. Phương pháp này không chỉ tiết kiệm chi phí mà còn dễ dàng vận hành và duy trì, là lựa chọn phù hợp cho các trang trại chăn nuôi quy mô nhỏ và vừa.
Tổng hợp các phương pháp xử lý nước thải chăn nuôi heo hiện nay
Để hiểu được quy trình xử lý nước thải chăn nuôi heo một cách hiệu quả và ứng dụng vào trang trại chăn nuôi của mình. Quý khách có thể liên hệ Giải pháp môi trường Đại Nam qua số hotline 0909 378 796 hoặc email info@dainam-enviro.com để được tư vấn để đưa ra GIẢI PHÁP XỬ NƯỚC THẢI CHĂN NUÔI hiệu quả nhất.
