Trong bối cảnh môi trường ngày càng được siết chặt về mặt pháp lý, việc xử lý nước thải không còn là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc – kể cả với các doanh nghiệp quy mô nhỏ. Dù lượng nước thải phát sinh không lớn, nhưng nếu không được xử lý đúng cách, chúng vẫn tiềm ẩn nguy cơ gây hại đến hệ sinh thái và làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của doanh nghiệp. Bài viết dưới đây sẽ phân tích lý do vì sao các cơ sở sản xuất nhỏ vẫn cần đầu tư hệ thống xử lý nước thải và gợi ý mô hình phù hợp, chi phí tối ưu hiện nay.
1. Thực trạng nước thải tại các doanh nghiệp nhỏ
Thực trạng nước thải tại các doanh nghiệp nhỏ hiện nay đang là vấn đề đáng lo ngại, đặc biệt trong các ngành chế biến thực phẩm, sản xuất cơ khí, dệt nhuộm và giặt là. Mặc dù lượng nước thải phát sinh từ mỗi cơ sở không lớn, nhưng lại chứa nhiều tạp chất độc hại như dầu mỡ, kim loại nặng, hóa chất nhuộm, chất tẩy rửa,... Do quy mô sản xuất nhỏ lẻ, nhiều doanh nghiệp chưa chú trọng hoặc không có đủ nguồn lực đầu tư hệ thống xử lý nước thải phù hợp, dẫn đến việc các chất ô nhiễm này thải trực tiếp ra môi trường xung quanh.
Tình trạng phổ biến tại nhiều địa phương là doanh nghiệp nhỏ xả thải không qua xử lý hoặc chỉ xử lý sơ sài để đối phó kiểm tra. Hậu quả là nước mặt, nước ngầm và đất canh tác bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Ngoài ra, việc vi phạm các quy định pháp luật về môi trường cũng khiến doanh nghiệp đối mặt với nguy cơ bị xử phạt hành chính, đình chỉ hoạt động hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng. Đây là bài toán nhức nhối đòi hỏi sự quan tâm và giải pháp bền vững từ cả doanh nghiệp và cơ quan quản lý.
Lượng nước thải ít không có nghĩa là mức độ ô nhiễm thấp mà chất lượng nước đầu ra mới là điều đáng lo.
2. Vì sao doanh nghiệp nhỏ vẫn cần xây dựng hệ thống xử lý?
2.1 Tuân thủ quy định pháp luật (QCVN)
Theo Luật Bảo vệ môi trường 2020, tất cả cơ sở sản xuất – kinh doanh có phát sinh nước thải đều bắt buộc phải có hệ thống xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) trước khi xả ra môi trường. Dù là doanh nghiệp nhỏ, quy mô hộ gia đình hay cơ sở thủ công, nếu phát sinh nước thải vượt ngưỡng đều không được miễn trừ trách nhiệm.
2.2 Tránh rủi ro bị xử phạt hoặc đình chỉ hoạt động
Thực tế ghi nhận nhiều trường hợp doanh nghiệp nhỏ bị cơ quan chức năng xử phạt nặng, thậm chí tạm đình chỉ hoạt động do không có hoặc vận hành không đúng hệ thống xử lý nước thải. Các mức xử phạt có thể lên đến hàng trăm triệu đồng, chưa kể nguy cơ bị công khai tên tuổi trên các phương tiện truyền thông, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động kinh doanh. Việc đầu tư hệ thống xử lý ngay từ đầu là cách phòng ngừa rủi ro pháp lý hiệu quả nhất.
2.3 Bảo vệ hình ảnh doanh nghiệp, tạo uy tín với đối tác
Trong thời đại mà các tiêu chuẩn ESG (môi trường – xã hội – quản trị) ngày càng được chú trọng, việc doanh nghiệp thể hiện trách nhiệm môi trường là một lợi thế cạnh tranh. Một hệ thống xử lý nước thải đạt chuẩn không chỉ giúp doanh nghiệp nhỏ đáp ứng yêu cầu từ các cơ quan quản lý, mà còn tạo được niềm tin với khách hàng, nhà đầu tư và đối tác trong chuỗi cung ứng. Đây là yếu tố quan trọng để mở rộng thị trường và thu hút cơ hội hợp tác lâu dài.
Doanh nghiệp không xử lý nước thải đúng cách sẽ có rủi ro pháp lý, mất uy tín
3. Gợi ý xây dựng hệ thống xử lý nước thải quy mô nhỏ
3.1 Ưu tiên thiết kế hệ thống bồn xử lý nhỏ gọn
Với doanh nghiệp nhỏ có diện tích hạn chế, việc lựa chọn hệ thống xử lý dạng bồn là phương án tối ưu. Các loại bồn composite, inox hoặc HDPE không chỉ bền, chống ăn mòn tốt mà còn dễ dàng lắp đặt và di dời khi cần. Thiết kế module theo dạng đơn giản – gồm các ngăn như lắng, lọc, xử lý sinh học – giúp tiết kiệm diện tích và dễ vận hành, đặc biệt phù hợp với các ngành nghề phát sinh nước thải không liên tục.
3.2 Chi phí đầu tư ban đầu không cao như tưởng
Nhiều doanh nghiệp nhỏ ngại đầu tư hệ thống xử lý do lo ngại chi phí cao. Tuy nhiên, thực tế cho thấy giải pháp xây dựng hệ thống bồn xử lý có chi phí chỉ từ 30 – 150 triệu đồng, tùy thuộc vào công suất và loại nước thải. Đây là mức đầu tư khả thi, có thể triển khai từng phần, nâng cấp theo giai đoạn. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng có thể lựa chọn thuê ngoài dịch vụ xử lý để tiết kiệm chi phí vận hành ban đầu.
Composite là hệ thống nhỏ gọn, dễ lắp đặt, chi phí hợp lý
Trong bối cảnh với những áp lực từ việc tuân thủ quy định môi trường, đầu tư một hệ thống xử lý nước thải hiệu quả, tiết kiệm diện tích và chi phí là nhu cầu cấp thiết. Hiểu rõ điều đó, Công ty Giải pháp Môi trường Đại Nam đã nghiên cứu và phát triển dòng bồn xử lý nước thải chuyên dụng dành riêng cho các cơ sở sản xuất quy mô nhỏ, hộ kinh doanh hoặc xưởng thủ công. Chúng tôi cung cấp các loại bồn composite, HDPE, inox với thiết kế module linh hoạt, dễ lắp đặt – tiết kiệm diện tích, vận hành đơn giản nhưng vẫn đảm bảo đạt chuẩn QCVN. Bồn được tích hợp đầy đủ các ngăn tiền xử lý, xử lý sinh học và khử trùng, sẵn sàng đưa vào sử dụng nhanh chóng.
